да та |
дэ тэ |
ди ти |
до то |
ду ту |
дө тө |
дү тү |
|||
эхэнд | |||||||||
дунд | |||||||||
адагт |
Монгол бичигт т, д үсэг адил дүрстэй.
- Т, Д авиаг нэг үсгээр тэмдэглэдэг боловч үгийн утга, өгүүлбэрт хэрэглэгдэж байгаа байдал, бичсэн дүрсээр нь ялгаж уншина. Жишээ нь: тал газар, хонины дал гэхэд ижил бичигдэх мэт боловч тал гэхийг тал-а , дал гэхийг далу гэж бичих тул ялган уншихад нэг их төвөгтэй биш билээ.
- ДA үсгийн шилбэ дүр нь үгийн эхэнд дугар (дугаар) , дүнг (дүн) зэргийн хэдхэн үгэнд бичигдэнэ.
- Монгол бичгийн та үсэг дэвсгэрлэхгүй, да үсэг үгийн дунд, адагт дэвсгэрлэнэ.
- ДA үсгийг үгийн дунд, гийгүүлэгчийн өмнө дэвсгэрлүүлэн бичихэд гэдэс шүд дүр нь ордог. Ж.: одху (одоx) , үйилэдхү (үйлдэx)
- ДA үсгийг үгийн адагт дэвсгэрлүүлэн бичихэд гэдэс сүүл дүр нь ордог.
Ж.: абугад (аваад) , ирэгэд (ирэгэд)
- ДA үсгийн адагт ордог одой сүүлтэй дүр нь эд (эд барааны эд) , дэд (дэсийн дэд) зэрэг үгэнд л ордог.
Дасгал 12. Үгийг уншиж, хуулан бич.
Дасгал 13. Эхийг уншаад галигла.
Дасгал 14. Кирилл галигийг монгол бичгээр бичээд хариутай тулга.
Монггол орун-у табун төрүл-үн мал-ун дотур-а хамуг-ун тому-ану тэмэгэ болун-а. Монггол-ун эмүнэхи (өмнөх) агудам гоби нутуг бол тэмэгэн-ү орун. Гангганг улаган тэмэгэн-нэгүд эмүнэхи гоби нутуг-дур элбиг.
Дасгалын хариу